Rodzaje autyzmu -

Choć autyzm jest bardzo złożonym zaburzeniem, które może mieć różny stopień nasilenia, to możemy wskazać różne rodzaje autyzmu. Ogólnie jednak można stwierdzić, że zaburzenie to związane jest z upośledzeniem umiejętności odczytywania motywów innych osób, upośledzeniem mowy oraz uczestniczenia w kontaktach międzyludzkich.

Podkreślmy raz jeszcze. Nie ma dwóch osób w spektrum autyzmu, które miałyby identyczne objawy i takie same zachowania. Spektrum autyzmu jest tak szerokie, że dwie osoby ze zdiagnozowanym autyzmem mogą diametralnie różnić się od siebie. Jest tak dlatego, że mózg osoby dotkniętej autyzmem jest w różnym stopniu i w różny sposób niewłaściwie zbudowany. Dlatego różnice w zachowaniu, postrzeganiu świata i reakcjach mogą być zupełnie inne.

Specyfika autyzmu

Wiele osób nie postrzega autyzmu jako choroby, ale jako inną specyfikę organizmu człowieka. Należy jednak przyznać, że autyzm został ujęty w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Oznacza to, że oficjalnie został uznany za stan zaburzenia organizmu, czyli chorobę. Oczywiście, autyzmu nie da się „wyleczyć”. Można jednak wpłynąć na zmniejszenie jego objawów, trenować umiejętności i możliwie jak najlepiej funkcjonować w społeczeństwie. Należy przy tym dodać, że obecnie szacuje się, że 1 na 500 dzieci cierpi na autyzm lub zespół Aspergera. Jednak w ostatnich latach ilość diagnoz tego zaburzenia funkcjonowania mózgu znacząco wzrosła.

Najnowsze badania w dziedzinie autyzmu

Bardzo ciekawym jest fakt, że w ostatnim czasie przeprowadzono badania nad neuronami lustrzanymi. Okazało się, że dzieci w spektrum autyzmu posiadają w mózgu mniej neuronów lustrzanych, niż ich rówieśnicy. W niektórych przypadkach komórki te były obarczone dużymi wadami genetycznymi. Jest to o tyle istotne, że to właśnie neurony lustrzane uważa się za odpowiedzialne za wyczuwanie intencji innych osób. Stanowią więc największy problem w tym, z czym nie radzą sobie osoby autystyczne. Badania nadal trwają, jednak jest to już ciekawy trop, któremu warto się przyjrzeć.

Jakie są rodzaje autyzmu?

Autyzm wczesnodziecięcy

Uchodzi za najcięższą postać autyzmu, który aż 4 razy częściej diagnozuje się u chłopców niż dziewczynek. Najczęściej ten rodzaj autyzmu rozpoznajemy po takich objawach, jak:

brak jakiejkolwiek mowy w wieku 16 miesięcy
przymus stałości otoczenia
trudności z określeniem i komunikowaniem własnych uczuć
brak reakcji na własne imię
często wybitna pamięć mechaniczna
unikanie kontaktu wzrokowego
izolacja
stereotypowe czynności
problemy z integracją zmysłów
trudności w kontaktach społecznych

Autyzm atypowy (w tym autyzm wysokofunkcjonujący)

Jego symptomy pojawiają się później, niż w przypadku wczesnodziecięcego. Jest znacznie lżejszą postacią, a osoby z autyzmem atypowym lepiej funkcjonują i znacznie łatwiej mają się przystosować do środowiska. Diagnozę o autyzmie atypowym stawia się często po 3. roku życia, a nawet i później. Często dzięki pracy terapeutycznej, osoby z autyzmem atypowym mogą naprawdę dobrze funkcjonować w środowisku.

Zespół Aspergera

Inaczej AS, uważany jest za najlżejszą postać spektrum autyzmu. Charakteryzuje się:

obsesyjnymi zainteresowaniami
problemami z komunikacją werbalną
unikaniem pracy w grupie, zajęć zespołowych
upośledzeniem umiejętności społecznych
trudnościami w przystosowaniu się do zmian
rutynowymi zrachowaniami

Najczęściej dzieci z zespołem Aspergera wykazują prawidłowy rozwój poznawczy. Zwykle nie ma tutaj także opóźnień w rozwoju mowy czy związanych z logiczną komunikacją. Mają również większą łatwość w przystosowaniu się do środowiska społecznego. Często przez lata pozostają niezdiagnozowani, a opiekunowie dziwne zachowania przypisują etapom rozwoju, charakterowi, usposobieniu dziecka, czy niegrzecznemu zachowaniu.

Upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się

Jest to upośledzenie często wiązane jest z zespołem Aspergera. Jednak w tym przypadku najczęściej:

występuje bogate słownictwo
słaba pamięć wzrokowa
nadwrażliwość zmysłowa
problemy z umiejętnościami wyobrażeniowymi
trudności z komunikacją pozawerbalną
trudności z równowagą czy grafomotoryką
dosłowne interpretowanie wszystkich przekazów słownych
zachowania stereotypowe
problemy w kontaktach rówieśniczych

Całościowe zaburzenia rozwoju niezdiagnozowane inaczej

Nazywane też PDD- NOS. Dostrzegane już we wczesnym dzieciństwie. Najczęściej osoby z tym schorzeniem:

przejawiają nietypowe zachowania
mają trudności w komunikacji
problemy w kontaktach społecznych
są dość słabe fizycznie

Często do PDD-NOS zalicza się zespół Retta i zespół Hellera.

Rodzaje autyzmu, które nie występują jako odrębna jednostka chorobowa

Wyróżniamy jeszcze trzy schorzenia, które określa się mianem spektrum autyzmu, jednak nie występują jako odrębna jednostka chorobowa. Wśród nich są:

Zaburzenia semantyczno-pragmatyczne – w których trudności są głównie w rozumieniu i produkcji mowy. Osoby, u których stwierdza się to zaburzenia nie są w stanie wychwycić i zrozumieć aluzji, analogii, metafor, czy słownych sugestii.

Zespół wielu złożonych zaburzeń rozwojowych – objawia się poprzez wiele elementów. Wśród nich są zaburzenia myślenia, zaburzeń emocji, trudności w komunikacji, kontaktach społecznych czy wzorcach zachowań.

Hiperleksja – w przypadku tego zaburzenia występują przede wszystkim zaburzenia w rozumieniu mowy. Ponadto, występują problemy z socjalizacją, nadwrażliwością zmysłową, a także stwierdza się dużo zachowań autostymulacyjnych.

Rodzaje autyzmu, a diagnozowanie ich

Wszystkie zaburzenia w spektrum autyzmu są niejednolite. Objawy mogą przeplatać się ze sobą, przez co poprawne zdiagnozowanie jest jeszcze trudniejsze. Zwłaszcza, że deficyty mogą wynikać również z rozwoju w środowisku i braku odpowiednich bodźców. Dlatego też autyzm zawsze wymaga dokładnej diagnozy. Z tego powodu najczęściej jako rozpoznanie podaje się główne rodzaje autyzmu, zaś dokładne diagnozowanie potrzeb pozostawiane jest często terapeutom. To oni podczas pracy z dzieckiem decydują, jakie są jego potrzeby. Obserwują dziecko i podejmują decyzje, reagują na jego zachowania, zmiany i reakcje.